ความหมายและความเป็นมาของการสวดมนต์

 

           การสวดมนต์  คือ การสวดพรรณนาพระคุณของรัตนตรัยหรือการสวดท่องพระสูตรต่างๆที่เป็นหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา ตาในชั้นนี้จะกล่าวถึงเฉพาะการพรรณนาคุณพระรัตนตรัยที่มาของการสวดมนต์นั้นมีต้นเค้าโตรงมาจากพระสูตร ที่เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าในพระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต ว่าด้วยธรรมะหลายข้อ ข้อหนึ่งนั้นคือ  “วิมุตตายตนสูตร” คือ พระสูตรที่ว่าด้วยเหตุแห่งความหลุดพ้น พระพุทธเจ้าตรัสว่า บุคคลหลุดพ้นจากกิเลสด้วยเหตุ ๕ ประการ คือ

๑.การฟังธรรม คือ การฟังเทศน์ ฟังปาฐกถา

๒.การแสดงธรรม คือ การให้ธรรมะแก่คนอื่น

๓.การสาธยายธรรม คือ การท่องบ่น สวดมนต์

๔.ธรรมวิจัย คือ การใคร่ครวญ พินิจพิจารณาธรรม

๕.การเจริญสมาธิภาวนา คือ การทำจิตใจให้สงบ

 

         การสวดมนต์แปล

 

         การสวดมนต์นั้นก่อให้เกิดอานิสงส์ที่จะไล่ความขี้เกียจ อารมณ์เบื่อ เซื่องซึม ง่วงนอนเกียจคร้าน ทำให้เกิดความแช่มชื่นกระฉับกระเฉง จิตเป็นสมาธิ ที่จะต้องสำรวมใจ และเมื่อจิตเป็นสมาธิ ความสงบเยือกเย็นในใจก็บังเกิดขึ้น การสวดมนต์โดยที่รู้คำแปลรู้ความหมายนั้นย่อมทำให้ผู้สวดได้ปัญญากล่าวคือ เวลาสวดหากพิจารณาคิดตามไปด้วยเกิดสมาธิและเกิด การสวดมนต์แปล นอกจากจะช่วยให้จิตเป็นสมาธิแล้ว ผู้สวดยังเกิดปัญญาเข้าใจในเนื้อหาที่สวดด้วย

    บทสวดมนต์แปล มีดังนี้

    ๑.บทสวดนมัสการพระรัตนตรัย

              

                อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ภควา
                พุทฺธํ ภควนฺตํ อภิวาเทมิ

•    พระผู้มีพระภาคเจ้า, เป็นพระอรหันต์ดับเพลิงกิเลสเพลิงทุกข์สิ้นเชิง ตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เองข้าพเจ้าขออภิวาทพระ    ผู้มีพระภาคเจ้า, ผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน (กราบ)

 

               สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม
               ธมฺมํ นมสฺสามิ

•    พระธรรมเป็นธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้า, ตรัสไว้ดีแล้ว , ข้าพเจ้าขอนมัสการ พระธรรม (กราบ)

 

                สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ
                สงฺฆํ นมามิ

•      พระสงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคเจ้า, ปฏิบัติดีแล้ว ข้าพเจ้าขอนอบน้อมพระสงฆ์ (กราบ)

 

     ๒.บทนมัสการนอบน้อมบูชาพระพุทธเจ้า

 

               นโม ตสสฺ ภควโต

•   ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า พระองค์

               อรหโต

•    ซึ่งเป็นผู้ไกลจากกิเลส

               สมฺมาสมฺพุทธสฺส

•    ตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เอง (กราบ)

 

    ๓.บทสวดสรรเสริญพระพุทธคุณ

 

                 อิติปิ โส ภควา

•      เพราะเหตุอย่างนี้ๆ พระผู้มีพระภาคเจ้านั้น

                  อรหํ

•       เป็นผู้ไกลจากกิเลส

                  สมฺมาสมฺพุทฺโธ

•       เป็นผู้ตรัสรู้ชอบได้ด้วยพระองค์เอง

                  วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน

•       เป็นผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ

                  สุคโต

•       เป็นผู้ไปแล้วด้วยดี

                  โลกวิทู

•       เป็นผู้รู้โลกอย่างแจ่มแจ้ง

                   อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ

•       เป็นผู้สามารถฝึกบุรุษที่สมควรฝึกได้อย่างไม่มีใครยิ่งกว่า

                   สตฺถาเทวมนุสฺสานํ

•       เป็นครูผู้สอน(ศาสดา)และมนุษย์ทั้งหลาย

                  พุทฺโธ

•     เป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบานด้วยธรรม

                ภควาติ 

•    เป็นผู้มีความเจริญ เป็นผู้จำแนกธรรมสั่งสอนสัตว์ดังนี้ (กราบ)

     ๔.บทสวดสรรเสริญพระธรรมคุณ

 

                สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม

•    พระธรรมเป็นสิ่งที่พระผู้มีภาคเจ้าตรัสไว้ดีแล้ว

               สนฺทิฏฺฐิโก

•    เป็นสิ่งที่ผู้ศึกษาและปฏิบัติพึงเห็นได้ด้วยตนเอง

              อกาลิโก

•   เป็นสิ่งที่ปฏิบัติได้ และให้ผลได้ ไม่จำกัดกาล

              เอหิปสฺสิโก

•  เป็นสิ่งที่ควรกล่าวกับผู้อื่นว่าท่านจงมาดูเถิด

              โอปนยิโก

•   เป็นสิ่งที่ควรน้อมเข้ามาใส่ตัว  

               ปจฺจตฺตํ เวทิตพฺโพ วิญฺญูหีติ 

•   เป็นสิ่งที่ผู้รู้พึงรู้ได้เฉพาะตน ดังนี้(กราบ)

 

        ๕.บทสวดสรรเสริญพระสังฆคุณ

 

               สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ

•  พระสงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคเจ้าหมู่ใดปฏิบัติดีแล้ว

             อุชุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ

•  พระสงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคเจ้าหมู่ใด ปฏิบัติตรงแล้ว

              ญายปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ

•  พระสงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคเจ้าหมู่ใดปฏิบัติธรรมเป็นเครื่องออกจากทุกข์แล้ว

               สามีจิปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ

•  พระสงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคเจ้า หมู่ใดปฏิบัติสมควรแล้ว

              ยทิทํ

• ได้แก่ บุคคลเหล่านี้

              จตฺตาริ ปุริสยุคานิ

•    คู่แห่งบุรุษ ๔ คู่

               อฏฺฐ ปุริสปุคฺคลา

•   นับเรียงตัวบุรุษได้ ๘ บุรุษ

               เอส ภควโต สาวกสงฺโฆ

•    นั่นแหละพระสงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคเจ้า

                อาหุเนยฺโย

•    เป็นผู้ควรแก่สักการะที่เขานำมาบูชา

                ปาหุเนยฺโย

•    เป็นผู้ควรแก่สักการะที่เขาจัดไว้ต้อนรับ

                 ทกฺขิเณยฺโย

•    เป็นผู้ควรรับทักษิณาทาน

               อญฺชลีกรณีโย

•    เป็นผู้ที่บุคคลทั่วไปควรทำอัญชลี

                อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสาติ 

•    เป็นเนื้อนาบุญของโลก ไม่มีนาบุญอื่นยิ่งกว่า ดังนี้ (กราบ)

 

             ประโยชน์ของการสวดมนต์

        ๑.จิตสงบ สดชื่น ความเกียจคร้านจะหมดไป

        ๒.ตัดความเห็นแก่ตัว เพราะขณะสวดจิตจะไปอยู่กับคำสวดทำให้ไม่คิดถึงตัวเอง

         ๓.ได้ปัญญา เพราะทำให้ทราบความหมายของบทสวด

        ๔.จิตเป็นสมาธิ

        ๕.ได้ปฏิบัติบูชาพระพุทธเจ้า

         ๖.ได้ระลึกคุณพระรัตนตรัย

         ๗.เป็นการสืบอายุพระพุทธศาสนา